در بازارهای مالی، مفهوم «روانشناسی جمعی» به رفتارهای مشابه شرکت‌کنندگان بازار در موقعیت‌های خاص اشاره دارد. به عنوان نمونه، هنگامی که تعداد زیادی از معامله‌گران وارد معامله فروش می‌شوند، «معامله‌گران پیرو» به تبعیت از اکثریت شروع به فروش می‌کنند. زیرا این دسته از معامله‌گران تصور می‌کنند که تصمیم اکثریت همواره درست است. شاید گاهی این نظریه که تعداد اندکی تصمیم گیرنده باشند و دیگران از آن‌ها پیروی کنند، به نتیجه برسد.
مفهوم روانشناسی جمعی
در زندگی واقعی، هنگامی که افراد با هم تصمیم می‌گیرند، به نتایج بهتری نیز دست می‌یابند. البته بازی کردن گروهی بسیار ساده‌تر از تنها پیش رفتن است. همین شرایط در بازار فارکس نیز حاکم است و به نظر می‌رسد تصمیمات دسته جمعی ترس از معاملات را کاهش می‌دهد. اما آیا سهولت همیشه نتیجه نهایی را ضمانت می‌کند؟ از این گذشته، هیچ کس تضمین نمی‌کند که نظر اکثریت واقعاً صحیح باشد.
چرا ما به نظر جمع وابسته‌ایم؟
Alexander Elder، معامله‌گر حرفه‌ای و کارشناس معاملات فارکس می‌نویسد: افراد با حضور در یک گروه، به طور خودکار شروع به تفکر یکسان می‌کنند، در حالی‌که اگر خودشان به تنهایی فکر کنند به گونه‌ای متفاوت عمل خواهند کرد. فضای معاملاتی نیز از این اصل جدا نیست. اما چرا این اتفاق می‌افتد؟
هیچ دلیل پنهانی وجود ندارد. همه چیز را همانند زندگی عادی خود قضاوت کنید.
اول از همه، هر شخصی همواره به کسی نیاز دارد تا به او بگوید که چگونه باشد و چگونه عمل کند. البته، عمل کردن به تنهایی دشوار است. اما گروهی از افراد بدون یک رهبر هرگز راه به جایی نخواهند برد. بنابراین، حتی «گرگ‌های تنها» نیز به این امید یافتن رهبری دانا، به جمع‌های دیگر ملحق می‌شوند. معامله‌گران پیرو نیز به علت این‌که بیشتر گروه به رهبر اعتماد دارند، به آن‌ها ملحق می‌شوند.
دلیل دوم، تنبلی است. این امر در بسیاری از معامله‌گران، امری ذاتی است. عدم تمایل به صرف وقت برای تحلیل تکنیکال و فاندامنتال که می‌تواند منجر به پیش‌بینی مناسب آینده شود، باعث می شود تا معامله‌گر به اطراف خود نگاه کند و به «جاسوسی» از نحوه رفتار اکثریت بپردازد.
دلیل سوم، طمع است. برخلاف منطق و یک پیش‌بینی صحیح، معامله گران تحلیل‌های خود را نادیده گرفته و حرکت جمعی را دنبال می کنند. بله، با انجام معاملاتی با رعایت اصول دیگران که بر اساس تحلیل خودشان استوار است، دستیابی به نتایج ممکن است. اما آیا عملکرد آن‌ها چنان جذاب خواهند بود که از تحلیل‌های خود صرف نظر کنید؟ مهم نیست که اکثریت به همین شیوه عمل کنند زیرا بعید نیست که تنها دسته احمق‌ها در آنجا جمع شده باشند. این یک شیوه برای معامله‌گران طماع است که برای سود سریع و بیشتر آن را دنبال می‌کنند.
مزایا و معایب روانشناسی جمعی
در حقیقت، تنها مزیت همراهی با اکثریت محافظت شدن شما است. زیرا شما تنها نیستید. مقاومت گروهی در برابر سختی‌ها از دشواری و ناخوشایندی آن می‌کاهد و فارکس نیز از این قاعده مستثنا نیست. منفی شدن حساب نامطلوب است، اما شما در این میان تنها نیستید. شما از یک رهبر پیروی کرده‌اید و این از احساس مسئولیت شما کم می‌کند. شما بار منفی این تصمیم را بر دوش دیگری می‌بینید.
اما بیایید صادق باشیم! مضرات این تکنیک هنگام کار در بازار فارکس بسیار مهم‌تر از احساس امنیت در پیروی از جمع است.
همان‌طور که در عمل دیده می‌شود، پیروی از جمع در زمان بازگشت روند در بازارهای ارزی بسیار خطرناک است. در حین رشد قیمت در جهت روند، حرکت با اکثریت مفید خواهد بود، اما هرگز از تحلیل خود غافل نشوید و احتمال بازگشت قیمت را در نظر داشته باشید. علاوه بر این، همه چیز به شرایط بستگی دارد. ارزش هر دارایی نمی‌تواند برای همیشه در یک جهت حرکت کند و به محض این‌که قیمت نیروهای کافی برای ادامه حرکت خود را نداشته باشد، در جهت مخالف پیش خواهد رفت. چه زمانی این اتفاق خواهد افتاد؟ بستگی به همان جمعیت دارد. تنها یک معامله‌گر مستقل می‌تواند معاملات خود را در هنگام ضربات غیرمنتظره جمعی مدیریت کند و از این طریق خود را از خطاهای زیان بار محافظت کند.
سه مانع اصلی ناشی از پیروی جمعی در بازار فارکس وجود دارد:
- ترس؛
- اعتماد به نفس کاذب؛
- نادیده گرفتن استراتژی معاملاتی.
بگذارید به بررسی جزئیات بیشتری در مورد هر یک از این نکات بپردازیم.
ترس در بازار فارکس
عدم قطعیت در تصمیم گیری‌ها در تحلیل مستقل و پایان نامطلوب آن‌ها، پدیده کاملاً متداولی است. به خصوص در بین معامله‌گران تازه کار که هنوز استراتژی خود را توسعه نداده و روانشناسی بازار را به خوبی نمی‌شناسند، بسیار طبیعی است. با این وجود، بعضی اوقات ترس نه تنها از راه نادرست معامله‌گر را کنترل می‌کند، بلکه از کسب سودهای بالقوه نیز جلوگیری می‌کند. بله، ما در مورد طمع صحبت می‌کنیم.
اعتماد به نفس کاذب
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، همراهی با جمع در زمانی که استراتژی کامل و توسعه یافته‌ای در دست نیست، از معامله‌گری انفرادی و مجزا امن‌تر و ساده‌تر خواهد بود. در این شرایط تنها امکان پیروی از کسانی که ظاهراً عاقل‌تر هستند و احتمالاً تصمیم درست می‌گیرند، باقی می‌ماند. یک معامله‌گر به طور بالقوه به دنبال حمایت از تصمیم خود است و در صورت عدم یافتن آن، تسلیم شده و اکثریت را دنبال می‌کند.
نادیده گرفتن استراتژی معاملاتی
اشتباه دیگر هنگامی است که معامله‌گر تحلیل را انجام داده، پیش‌بینی خود را دارد و استراتژی عملکرد او را مشخص کرده است. در این شرایط همه چیز درست به نظر می‌رسد. اما معامله‌گر با مشاهده حرکت جمعی، به استراتژی خود شک کرده و به کلی آن را فراموش می‌کند. در این حالت، استراتژی کنار گذاشته شده و پیروی از جمع را انتخاب می‌شود.
چگونه از پیروی روانشناسی جمعی اجتناب کنیم؟
درک این مسئله تا حدی گیج کننده است. چگونه می‌توان از حرکات جمعی بازارهای مالی دور ماند و بر استراتژی و تصمیمات خود پایبند ماند؟ در ادامه ما پیشنهاداتی را به شما ارائه می‌کنیم.
پیش از همه، قبل از آغاز معاملات باید ذهن و روح خود را آرام کنید. حتی اگر دلایل قابل توجه‌ای برای نگرانی وجود نداشته باشد و در اصل، معامله‌گر آمادگی لازم برای ورود به بازار را در خود احساس کند، زمینه عاطفی می‌تواند شرایط ناپایداری ایجاد کند. این همان چیزی است که معامله‌گر به عنوان شروع معاملات بدون استرس، فشار، خستگی و اضطراب باید در نظر بگیرد. آرامش تنها چیزی است که یک معامله‌گر برای کسب سود نیار دارد.
کسب سود در بازار فارکس
البته یک معامله‌گر باید یک استراتژی معاملاتی کاملاً مشخص داشته باشد. بدون آن، معامله‌گری به یک بازی تبدیل می‌شود که شرایط کنترل آن در اختیار هیچ کس نیست. البته همه معامله‌گران حرفه‌ای نابغه نیستند اما با طی مسیری سخت و کسب تجربه، موفقیت خود را بیمه کرده‌اند. بنابراین، با انتخاب این مسیر، مبتدیان برای مقابله با هرگونه مانعی مانند حرکات جمعی آماده می‌شوند.
معامله‌گری بر خلاف حرکت جمعی
بسیاری از استراتژی‌ها براساس احساسات بازار شکل گرفته‌اند و برخی از آن‌ها واقعاً مبتنی بر عمل در خلاف جهت حرکت جمعی است. اما این به هیچ وجه به معنای این نیست که ماهیت چنین استراتژی‌هایی کاملاً مخالف عملکرد جمعی است. در عوض، معاملات معمولاً در همان جهت جمعی انجام می‌شود، اما تنها تا یک نقطه و چارچوب مشخص. نکته اصلی این است که به موقع آن را کنترل کنید. در این حالت، معامله‌گر باید قوانینی را رعایت کند که هر استراتژی بصورت جداگانه تعریف می‌کند. درک این نکته مهم است که هیچ چیز، از جمله ارزش یک دارایی، نمی تواند دائماً رشد یا برعکس سقوط کند.
چندین استراتژی مبتنی بر حرکت در خلاف جهت جمعی وجود دارد که قانون مشخصی برای آن‌ها تعریف شده است.
هنگام تحلیل نمادهای معاملاتی، باید حداقل از چارت‌های 1 ساعته استفاده کنید. یک بازه زمانی 4 ساعته بهینه خواهد بود.
- توصیه می‌شود در دوره‌های رِنج از انجام معاملات خودداری کنید.
- رِنج‌های کوتاه مدت قیمت دارایی باید در کل نادیده گرفته شود.
- تا زمان پایدار شدن بازار، معامله را تغییر ندهید.
- از تعیین حد سود غافل نشوید، به خصوص اگر هیچ راهی برای بررسی دقیق بازار در زمان واقعی وجود نداشته باشد.
مقابله با طمع، تحلیل درست و استراتژی صریح و دقیق، همان چیزهایی هستند که به خلاص شدن از مضرات حرکت جمعی به شما کمک خواهند کرد. این امر برای دنبال کردن هدف درست شخصی در هر شرایطی مفید خواهد بود.
